خودشناسی چیست و چه فوایدی دارد؟

خودشناسی بدیهی‌ترین و مهم‌ترین موضوع زندگی هر انسانی است که متاسفانه به آن بسیارکم پرداخته میشود. زمانیکه از افراد میپرسید آیا خودتان را میشناسید بدون درنگ جواب مثبت میدهند حال آنکه اصلا اینگونه نیست و اکثرا اطلاعات بسیار ناچیز و گاها غلط در مورد خود دارند که همین باعث ایجاد مشکلات و چالش ها و سردرگمی‌هایی میشود که افراد زیادی روزانه با آن درگیر هستند. در دنیای پر از تنش و فشار امروزی، در همه‌جا بدنبال راه حل‌های مشکلاتمان میگردیم، درحالیکه اساسی‌ترین راه‌حل، درون خودمان است به شرطی که خود را به درستی و اصولی بشناسیم. بهمین‌جهت در این مقاله به بررسی تعریف خودشناسی و فواید آن میپردازیم.

“  پیشنهاد مطالعه: خلاصه کتاب خودشناسی اثر موسسه مدرسه زندگی

خودشناسی چیست؟

خودشناسی به معنای درک عمیقی از خود و هویت شخصی است که باعث پی‌بردن به خود واقعی‌مان میشود. خودشناسی یعنی کشف چگونه فکرکردن و پی‌بردن به دلایلی که باعث بروز رفتار ما میشوند. خودشناسی متشکل از موضوعات و مفاهیم متعدد و گسترده‌ای است که تمام زندگی بشر را در بر دارد و اگر از این منظومه درونی بی اطلاع باشیم هیچگاه نخواهیم توانست زندگی با کیفیت و موفقی را رقم بزنیم. زمانیکه خود را میشناسیم یعنی میدانیم که در چه کارهایی میتوانیم موفق شویم. چه مهارت هایی را باید بیاموزیم، چه استعدادهایی داریم و در موقعیت‌های مختلف چگونه باید واکنش نشان دهیم. خواهیم دانست که واکنش درست به افکارمان چیست و چگونه باید احساسات خود را کنترل کنیم. براساس ویژگی‌های خود میتوانیم بهترین شغل ممکن را انتخاب کنیم و میفهمیم که آیا باید درس بخوانیم و یا وارد بازار کار شویم. یعنی همه‌ی دغدغه‌هایی که روزانه با آنها در ارتباط هستیم اما چون خوب خود را نمیشناسیم، تصمیمات درستی هم نمیگیریم و نتیجه‌اش همین عدم رضایت از زندگی و احساس افسردگی و ناامیدی است.

فواید خودشناسی:

• دستیابی به موفقیت

موفقیت در هر زمینه‌ای نیازمند درک دقیق و هدفمندی از خود میباشد. با خودشناسی می‌توانیم اهداف مخصوص خود را دقیق و شفاف مشخص‌کنیم و برای دستیابی به آن‌ها برنامه‌ریزی مناسب خود را داشته باشیم. و اصلا بدون خودشناسی هدفگذاری معنایی ندارد! چگونه میخواهید هدفگذاری‌کنید وقتی نمیدانید در این دنیا چه کار میکنید و از زندگی چه میخواهید؟! موفقیت زمانی رخ میدهد که قلب و ذهن شما آگاه از همه اینها باشد سپس با اقدام و تلاش در مسیر رسیدن به خواسته های خود گام بردارید و به موفقیت نائل شوید

• تصمیم‌گیری بهتر و انتخاب‌های درست

برای گرفتن تصمیمات درست باید خود و شرایط موجود را بخوبی بشناسید در غیر اینصورت در تشخیص اینکه کدام گزینه بهتر است یا چه‌کاری نفع بیشتر و یا ضرر کمتر دارد، دچار اشتباه خواهید شد. از مهمترین مسائل زندگی تا پیش‌پا افتاده‌ترین امور نیازمند تصمیم‌گیری و انتخاب است و کسی میتواند درست انتخاب‌کند که اول خودش را بخوبی بشناسد تا بداند چه نتیجه‌ای برای او بهتر است تا بتواند انتخاب کند! در غیر اینصورت تصمیم‌گیری اصلا معنایی ندارد.

• رشد و بهره‌وری شخصی

خودشناسی می‌تواند در راستای رشد شخصی ما تأثیرات فراوانی داشته باشد و لازمه رشدکردن اطلاع از نقطه فعلی و ایده آل است (که ما در مهارت کوچینگ از آن بعنوان شناخت وضعیت موجود و وضعیت مطلوب نام میبریم) چراکه بدون اطلاع از نقطه مبدا و مقصد نمیتوانیم مسیری را طی کنیم. که این شناخت فقط با خودشناسی اتفاق می‌افتد. همچنین با آگاهی از نقاط قوت و ضعف خود، می‌توانیم بر روی نقاط ضعف خود کار کنیم و نقاط قوت خود را بهبود بخشیم. این امر می‌تواند منجر به افزایش مهارت‌ها، بهبود عملکرد و افزایش بهره‌وری شود تا در مسیر تبدیل شدن به بهترین نسخه خود قراربگیریم.

• رضایت از زندگی

از دیدگاه روانشناسی مثبت نگر شناخت دقیق و جامع از خود، نقطه آغازین برای دستیابی به رضایت و خوشبختی است. وقتی که فرد خودش را به خوبی می‌شناسد و طبق این شناخت دست به انتخاب‌های مناسب خود میزند، احساس مسئولیت‌پذیری و کنترل درونی بیشتری در زندگی‌ خود میکند و رضایت و خوشبختی بیشتری را تجربه می‌نماید.

• برقراری روابط موثر و مفید

آیا ممکن است کسی که خود را نمیشناسد و نمیتواند با خودش ارتباط صحیحی برقرار کند، با دیگران ارتباط موثر و پایدار داشته باشد؟! زمانیکه از چارچوب‌های خود آگاهی ندارید و نمیدانید از رابطه چه میخواهید، ارتباط با کیفیت چه معنایی دارد؟! باتوجه به اینکه انسان موجودی اجتماعی است و به ارتباط برقرارکردن با دیگران احتیاج دارد باید روابط با کیفیتی را ایجاد کند و برای این مهم باید خود را بخوبی بشناسد و به این جهت است که میگوییم خودشناسی مقدم بر مهارت‌ها و مفاهیم دیگر است.

• راهکارهای خودشناسی:

از فواید خودشناسی میتوان ساعت‌ها گفت و نوشت، اما در این مقاله بهمین مقدار بسنده مینماییم و در ادامه راهکاری ساده اما مهمی را برای رسیدن به این گنج گرانبها معرفی میکنیم. لطفا سعی کنید از همین امروز و از همین لحظه در مسیر خودشناسی قدم بگذارید تا طعم متفاوتی از زندگی را بچشید و لذت و آرامش را به زندگی خود واردکنید.

“  پیشنهاد مطالعه: تست استعدادیابی هالند چیست و چه کاربردی در خودشناسی دارد؟

• علایق خود را بشناسید

از مهمترین موضوعاتی که مایلم همیشه به آن بپردازم و اهمیتش را ذکر کنم توجه به علایق است. متاسفانه زیاد میشنویم که در انتخاب کار یا رشته تحصیلی توجه زیادی به علایق نکنید و به فکر لذت نباشید و سعی کنید به دستاوردها و بازارکار و موردنیاز بودن آنها فکرکنید. این نگاه بسیار غلط است چرا که اگر شما بدون علاقه وارد حوزه‌ای بشوید پس از مدتی انگیزه و اراده و اشتیاق خود را از دست داده و با حالتی گرفته و افسرده باید مسیرتان را ادامه دهید. هیچگاه از فردی که به کارش اشتیاق و علاقه ندارد، خلاقیت و نوآوری نخواهید دید و شاهد تحلیل رفتن ذهن و روح آن فرد خواهید بود. اما در عوض اگر شما در یک رشته و یا شغلی که به آن بسیار علاقه دارید و برایش ذوق میکنید و گذر زمان را در آن حس نمیکنید وارد شوید با تمام سختی ها مثل کم بودن حقوق و سختی‌کار و جدیدبودن آن میسازید و پس از مدتی با شور و انگیزه‌ای که دارید، هم به درآمد بهتر میرسید و هم در آن پیشرفت میکنید. همه اینها را گفتم که به اهمیت شناخت علایق پی ببرید. پس همین الآن لیستی از علایق خود تهیه کنید و اگر موارد زیادی به ذهن‌تان نرسید نگران نباشید چراکه این تمرین باید مستمر انجام شود و این کار را در روزهای دیگر نیز تکرار کنید. پس از مدتی با علایق خود بطور کامل آشنا خواهیدشد.

نتیجه‌گیری

به طور خلاصه، خودشناسی اساسی‌ترین قدم به سوی رشد شخصی و دستیابی به موفقیت است. با درک عمیقی از خود، ما قادر به بهبود روابط، افزایش اعتماد به نفس و دستیابی به اهدافمان می‌شویم. بنابراین اهمیت خودشناسی برای هر فردی که به دنبال رشد و پیشرفت در زندگی است غیرقابل انکار است. این مقاله فقط بخش کوچکی از دوره «خودشناسی، راز خوشبختی» را بیان کرد. اگر بدنبال راهکارهای اصولی و علمی خودشناسی هستید و میخواهید زندگی منحصربفرد خود را بسازید و آرامش و موفقیت را تجربه کنید و تغییری شگرف در زندگی شخصی و حرفه‌ای خود ایجاد کنید این دوره کلید طلایی شما برای رسیدن به گنج خوشبختی و رضایت از زندگی است.