چهار آسیب جدی در اثر دل بستن به دنیا از زبان حافظ شیرازی

اگر خیلی به دنیا وابسته هستید و تمام تلاش‌تان را فقط برای بدست آوردن پول و ماشین و امکانات اینچنینی به کار میبرید، حافظ شیرازی ۴ آسیب هلاک کننده را برای‌تان پیشبینی میکند که در این مقاله به آنها اشاره خواهیم کرد.

حافظ شیرازی، یکی از برجسته‌ترین شاعران فارسی‌زبان است که با شعرهای زیبا و تأثیرگذار خود در ادبیات جهان ماندگار شده است. یکی از اصلی‌ترین مضامینی که در اشعار او به چشم می‌خورد، هشدار نسبت به دل‌بستن به دنیا و در نظر گرفتن آن به عنوان هدف نهایی است. از دیدگاه حافظ دنیا تنها گذرگاهی موقتی است و کسانی که آن را به عنوان هدف زندگی خود انتخاب می‌کنند، دچار مشکلات و بحران‌های متعددی می‌شوند. در این مقاله به بررسی مشکلاتی میپردازیم که حافظ برای افرادی که به دنیا دل می‌بندند توصیف کرده است.

از دست دادن آرامش درونی و افزایش رنج در زندگی

حافظ عشق و دلبستگی به دنیا را منشأ بسیاری از رنج‌ها و دردهای انسان و از دست دادن آرامش درونی او می‌داند. او معتقد است که انسان‌ها به دلیل وابستگی به دنیا و دارایی‌های مادی، دچار نگرانی و اضطراب می‌شوند و هر چقدر سهم بیشتری از دنیا را بدست آورند میزان اضطراب و نگرانی  بیشتری را تجربه خواهند کرد. از دیدگاه حافظ، اگر انسان از این وابستگی رها شود، می‌تواند به آرامش درونی و شادی دست یابد. او در یکی از ابیات خود می‌گوید:

غلام همت آنم که زیر چرخ کبود     ز هر چه رنگ تعلق پذیرد آزاد است

و یا در شعر دیگری می‌گوید:

دولت آن است که بی‌خویشتن از خود برود    ور نه هرگنج که داری، ضرر از او برخیزد

در این بیت، حافظ به وضوح به ما یادآور می‌شود که دنیا و دارایی‌های آن باعث از بین رفتن آرامش و شادی واقعی می‌شود. انسان‌هایی که دنیا را هدف قرار می‌دهند، همواره درگیر حفظ و افزایش دارایی‌های خود هستند و این دغدغه‌ها مانع از دست‌یابی به آرامش درونی می‌شود.

فریب خوردن از ظواهر و زرق و برق دنیا

حافظ در اشعار خود به دنیا بعنوان فریبی بزرگ اشاره می‌کند که بسیاری از انسان‌ها را گرفتار خود می‌کند. او دنیا را پر از زرق و برق و ظواهر فریبنده می‌داند که انسان‌ها را به خود جذب می‌کند، اما در نهایت چیزی جز پوچی و بی‌معنایی ندارد. کسانی که به دنیا دل می‌بندند، در دام این فریب گرفتار می‌شوند و نمی‌توانند حقیقت را ببینند. حافظ در یکی از شعرهای خود این موضوع را به زیبایی بیان کرده است:

فریب زرق نبین و  گره ز دل بگشا     که بر من و تو در اختیار نگشایند

در اینجا حافظ به مخاطب هشدار می‌دهد که نباید فریب ظواهر دنیا را بخورد زیرا این ظواهر تنها پوششی بر واقعیت است و دل‌بستن به آنها چیزی جز خسارت به بار نمی‌آورد. این بیت به داستان واقعی کسانی اشاره دارد که با جمع‌آوری ثروت و زرق و برق دنیوی، از زندگی ساده و آرامش دور ماندند. حافظ بارها در اشعارش به این افراد هشدار می‌دهد که دنیا فریبنده است و دلبستن به آن نهایتاً به ناامیدی می‌انجامد.

“  پیشنهاد مطالعه: چگونه بدون پول خوشبخت باشیم؟

سرگردانی و بی‌هدفی در زندگی

کسانی که به دنیا دل می‌بندند به مرور زمان دچار سرگردانی و بی‌هدفی می‌شوند. حافظ در اشعار خود به این موضوع اشاره دارد که دل‌بستن به دنیا انسان را از مسیر درست زندگی منحرف می‌کند و او را در بیراهه‌های مختلف سرگردان می‌سازد. او در یکی از اشعار خود می‌گوید:

گفتی ز دل بریدن آسان بود ولیکن     هرگز نگفتی از دل مشکل توان بریدن

در اینجا حافظ به ما نشان می‌دهد که دل‌بستن به دنیا و بریدن از آن چقدر دشوار است و چطور انسان‌ها در این فرآیند دچار سردرگمی می‌شوند. کسانی که تمام زندگی خود را صرف کسب مال و مقام دنیوی می‌کنند، در نهایت احساس پوچی و بی‌معنایی خواهند داشت.

ناپایداری و بی‌ثباتی دنیا

حافظ به ناپایداری و بی‌ثباتی دنیا توجه ویژه‌ای دارد. او بارها در اشعار خود به این موضوع اشاره می‌کند که دنیا و هرآنچه در آن است، موقتی و زودگذر است. کسانی که دنیا را هدف زندگی خود قرار می‌دهند، به زودی با حقیقت ناپایداری آن روبرو می‌شوند. حافظ به زیبایی این ناپایداری را در یکی از اشعار خود چنین بیان می‌کند:

مزرع سبز فلک دیدم و داس مه نو               یادم از کشته خویش آمد و هَنگام درو

در این بیت، حافظ دنیا را به مزرعه‌ای تشبیه می‌کند که نهایتاً توسط داس مرگ درو می‌شود. این تمثیل به ما نشان می‌دهد که دنیا و تمامی دارایی‌های آن ناپایدار هستند و دل‌بستن به آنها در نهایت به ناامیدی منجر خواهد شد چرا که دنیا به مثابه یک پل میباشد و بهمین جهت است که در اشعار حافظ دنیا به کرّات به یک پل یا راهی کوتاه تشبیه می‌شود که نباید در آن سکونت کرد بلکه باید از آن عبور کرد. حافظ در این شعر به تصویر ناپایداری دنیا می‌پردازد. همانطور که مزرعه‌ای سبز یک روز به خرمن درو شده تبدیل می‌شود، جهان مادی نیز ناپایدار است و انسان نباید به آن دل ببندد. او دنیا را گذرگاهی موقت می‌داند که باید از آن عبور کرد تا به مقصد حقیقی و ابدی رسید.

“  پیشنهاد مطالعه: تاثیر بحران سی سالگی بر درآمد و شغل

نتیجه‌گیری

حافظ شیرازی با شعرهای خود به ما یادآوری می‌کند که دنیا نباید هدف نهایی انسان باشد. او دنیا را موقتی و ناپایدار می‌داند و معتقد است که دل‌بستن به آن مانع رشد معنوی و رسیدن به حقیقت است. در نگاه حافظ، دنیا تنها راهگذر یا پلی است که انسان باید از آن عبور کند تا به مقصدی والاتر و برسد. آموزه‌های حافظ درباره دل نبستن به دنیا همچنان برای انسان‌های امروزی که درگیر دلبستگی‌های مادی و دنیوی هستند، الهام‌بخش و راهگشا هستند و می‌توانند ما را به زندگی‌ای پر از معنا و هدف هدایت کنند. از دیدگاه حافظ، دل‌بستن به دنیا و هدف قرار دادن آن منجر به از دست دادن آرامش درونی، دوری از حقیقت و معنویت، فریب خوردن از ظواهر دنیا، گرفتار شدن در ناپایداری‌های آن، سرگردانی در زندگی و از دست دادن فرصت‌های ارزشمند می‌شود.