پرسشنامه ارزش‌های فردی شوارتز PVQ (Portrait of Values Questionnaire) به بررسی ۳ دسته اصلی ارزش شامل ارزش‌های: فردی – اجتماعی – جهانی میپردازد و در نهایت ۱۰ ارزش اصلی را معرفی مینماید. شوارتز و همکارانش معتقد بودند که این ارزش ها در تمام جهان و در همه فرهنگ ها برای انسان ها اهمیت دارد و دیگر ارزش ها به نوعی زیرمجموعه این ۱۰ ارزش اصلی محسوب میشوند. این پرسشنامه به بررسی ارزش‌های فردی افراد میپردازد و به شکل گیری و یا شفافیت هویت فردی کمک میکند. شناخت ارزش‌های فردی موجب شفافیت ابعاد مختلف زندگی فرد از جمله: کسب و کار، تحصیلات و خانواده میشود و علاوه بر افزایش خودشناسی به گرفتن تصمیمات منطقی و هوشمندانه کمک میکند. همچنین شناخت نظام ارزش‌ها و البته رفتار طبق آنها باعث ایجاد زندگی رضایتمند میشود. در این مقاله به بررسی تاریخچه، ابعاد و ویژگی‌های این پرسشنامه، اعتبار آن، نقدهای علمی وارد بر آن و کاربردهای آن در خودشناسی خواهیم پرداخت.
شالوم شوارتز پس از اتمام تحصیلات عالی خود در روانشناسی اجتماعی شروع به تدریس جامعه‌شناسی در دانشگاه میشیگان و سپس دانشگاه ویسکانسین – مدیسون کرد و به درجه استادی رسید. او در طول دهه‌های 1970 و 1980 مطالعات گیرت هافستد در مورد ارزش‌های انسانی را دنبال می‌کرد و در آینده در تحقیقات خود از آنها استفاده نمود. وی با هدف شناسایی و دسته‌بندی ارزش‌های انسانی، مدل نظری خود را ارائه کرد که شامل ۱۰ دسته اصلی از ارزش‌ها بود و در نهایت شوارتز و همکارانش در سال ۲۰۰۱ پرسشنامه‌ای را طراحی کردند که امروزه بعنوان ابزاری برای سنجش ارزش‌های انسانی شناخته میشود. گفتنی است که آنان این پرسشنامه را در ۸۲ کشور آزموده‌اند و نتایج مثبت و قابل قبولی دریافت کرده‌اند.
پرسشنامه ارزش‌های فردی شوارتز شامل مجموعه‌ای از عبارات است که به افراد کمک میکند تا ارزش‌های شخصی خود را شناسایی کنند. نتایج حاصل از این پرسشنامه نشان‌دهنده اولویت‌های ارزش‌های فردی است. این پرسشنامه معمولاً شامل ۴۰ سوال است که افراد باید میزان توافق یا عدم توافق خود را با گزینه های زیر جواب دهند: ۱= اصلاً شبیه من نیست – ۲= شبیه من نیست – ۳= خیلی کم شبیه من است – ۴= تا حدی شبیه من است – ۵= شبیه من است – ۶= خیلی شبیه من است.
میتوانید سوالات این پرسشنامه را از همین لینک مشاهده کنید.
هر یک از این ابعاد نشان‌دهنده جنبه‌های مختلف شخصیت انسان‌ها است و میتواند در شکل‌گیری رفتارها، تصمیمات و تعاملات اجتماعی افراد نقش مهمی ایفا کند. شناخت این ابعاد کمک میکند تا افراد بهتر بتوانند خود را بشناسند و درک عمیق‌تری از انگیزه‌ها و ارزش‌های خود پیدا کنند. پرسشنامه شوارتز شامل ۱۰ بعد اصلی است که هر کدام نمایانگر یک نوع ارزش انسانی هستند:
این بعد به ارزش‌هایی اشاره دارد که به تسلط، کنترل و نفوذ بر دیگران مربوط میشود. افراد با این ارزش‌ها معمولاً به دنبال دستیابی به مقام و قدرت اجتماعی هستند و تمایل دارند تا بر دیگران تأثیر بگذارند.
این ارزش بر موفقیت شخصی و پیشرفت فردی تأکید دارد. افرادی که به این ارزش‌ها اهمیت می‌دهند، معمولاً به دنبال دستیابی به اهداف شخصی و حرفه‌ای خود هستند و تلاش می‌کنند تا در زمینه‌های مختلف موفق شوند.
این بعد به جستجوی لذت و خوشی اشاره دارد. افرادی که به این ارزش‌ها توجه دارند، معمولاً به دنبال تجربه‌های خوشایند و لذت‌بخش در زندگی هستند و از فعالیت‌هایی که به آنها شادی می‌آورد، لذت می‌برند.
ارزش‌هایی که به تجربه‌های جدید و هیجان‌انگیز مربوط میشوند. افراد دارای این ارزش‌ها تمایل دارند تا چالش‌ها و تجربه‌های جدید را جستجو کنند و از زندگی یکنواخت دوری کنند.
این بعد به استقلال، خودمختاری و خودآفرینی اشاره دارد. افرادی که به این ارزش‌ها اهمیت می‌دهند، معمولاً تمایل دارند تا تصمیمات خود را بر اساس خواسته‌ها و نیازهای شخصی خود بگیرند و به دنبال خلاقیت و نوآوری هستند.
این بعد به پذیرش تنوع، عدالت اجتماعی و حفاظت از محیط زیست مربوط میشود. افرادی که به این ارزش‌ها توجه دارند معمولاً به حقوق بشر، همبستگی با دیگران و حفظ محیط زیست اهمیت می‌دهند.
ارزش‌هایی که به کمک به دیگران و روابط مثبت اجتماعی اشاره دارند. افرادی که به این ارزش‌ها پایبند هستند، معمولاً به خیرخواهی، محبت و حمایت از دیگران اهمیت می‌دهند.
این بعد به احترام به آداب و رسوم و سنت‌های فرهنگی مربوط میشود. افرادی که به این ارزش‌ها توجه دارند، معمولاً به حفظ سنت‌ها و فرهنگ‌های محلی اهمیت می‌دهند و از تغییرات ناگهانی در جامعه دوری می‌کنند.
ارزش‌هایی که به رعایت قواعد اجتماعی و هماهنگی با دیگران مربوط میشوند و تعهد به سنت‌ها و ریشه‌های فرهنگی را در پی دارد. این مفهوم به جدیت شما در جهت کنترل رفتاری است که میتواند موجب ناراحتی دیگران شود. افرادی که به این ارزش‌ها پایبند هستند، معمولاً تمایل دارند تا رفتارهای خود را با انتظارات اجتماعی هماهنگ کنند و از ایجاد تضاد با دیگران پرهیز کنند.
این بعد به امنیت فردی و اجتماعی اشاره دارد. افرادی که به این ارزش‌ها توجه دارند، معمولاً به تأمین امنیت مالی، جسمی و اجتماعی خود و خانواده‌شان اهمیت می‌دهند.
پرسشنامه ارزش‌های فردی شوارتز ابزاری برای شروع کشف نظام ارزش های فردی است. باید توجه داشته باشید که کشف ارزش ها صرفا با یک آزمون محقق نخواهد شد و نیازمند سعی و تلاش و استمرار در مسیر خودشناسی است. همچنین ارزش های افراد طی زمان و یا اتفاقاتی تغییر میکند. پس یادگیری و مواجهه با مفهوم ارزش مهم است و همانگونه که پیشتر گفتیم این پرسشنامه میتواند برای شروع مناسب باشد اما قطعا کافی نیست. شناسایی ارزش‌های شخصی گامی مهم در پروژه خودشناسی است تا افراد بتوانند بهتر بفهمند که چه چیزهایی برایشان مهم است و چگونه می‌توانند زندگی خود را بر اساس این ارزش‌ها تنظیم کنند. این ابزار میتواند به افراد کمک کند تا اهداف زندگی خود را مشخص کرده و تصمیمات بهتری بگیرند. ما در دوره “خودشناسی راز خوشبختی” در یک جلسه کامل به شناخت و کشف ارزش ها و لزوم آنها در خوشبختی پرداختیم و ارتباط ارزش با معنای زندگی و ارزش‌های واقعی و ارزش‌های بایدی را مطرح کردیم که شامل فاز عملیاتی و به کارگیری ارزش ها در متن زندگی است که میتوانید برای اطلاعات بیشتر به این دوره مراجعه کنید.
پرسشنامه ارزش‌های فردی شوارتز از اعتبار نسبتا بالایی برخوردار است. این اعتبار از طریق مطالعات مختلف و تحلیل‌های آماری تأیید شده است. پژوهشگران مختلف با استفاده از روش‌های مختلف مانند تحلیل عاملی و آزمون‌های همبستگی، نشان داده‌اند که این پرسشنامه میتواند به طور مؤثری ارزش‌های فردی را شناسایی کند.
با وجود اعتبار بالای پرسشنامه شوارتز، برخی نقدهای علمی نیز بر آن وارد شده است. یکی از نقدها مربوط به تعداد محدود ابعاد اندازه‌گیری شده است. برخی محققان معتقدند که ممکن است ارزش‌های انسانی فراتر از ۱۰ بعد اصلی باشد و نیاز به گسترش این مدل احساس میشود. نقد دیگر مربوط به تأثیر فرهنگ بر نتایج پرسشنامه است. برخی پژوهشگران بر این باورند که نتایج حاصل از این پرسشنامه ممکن است تحت تأثیر فرهنگ‌های مختلف قرار گیرد و بنابراین نمی‌توان به طور کلی آن را برای همه فرهنگ‌ها تعمیم داد.
من احسان خزانه داری هستم. کوچ حرفه‌ای و مدرس خودشناسی و توسعه فردی. به شما کمک میکنم که خودتان را بهتر بشناسید .
طراحی و توسعه توسط وبیشو
